Nysa będzie zabezpieczona przed powodzią

Nysa długo czekała na te najważniejsze inwestycje dla miasta, bo od powodzi w 1997 r. Dopiero w ubiegłym roku rozpoczęto pierwsze roboty przeciwpowodziowe na rzece, wkrótce pojawią się też ekipy budowlane na zbiorniku.

W lipcu 2012 roku minęło 15 lat od najbardziej tragicznej powodzi w Polsce, zwanej "powodzią tysiąclecia", która dotknęła również Nysę i okolice. W dniach 7-11 lipca 1997 roku miasto i gmina Nysa zostały dotknięte klęską powodzi. Zasadniczo dramat rozegrał się w dniach 8-10 lipca. Zarządzający zbiornikami retencyjnymi (Otmuchowskim i Nyskim) Okręgowa Dyrekcja Gospodarki Wodnej we Wrocławiu w porozumieniu z Wojewódzkim Sztabem Przeciwpowodziowym dokonała w dniu 8 lipca zrzutów wody ze zbiornika Nyskiego, począwszy od dopuszczalnego 450 m3/s, a skończywszy na 1500 m3/s o godz. 18:00. Tak prowadzone zrzuty wody ze zbiornika doprowadziły do zatopienia ok. 60 proc. powierzchni miasta oraz terenów wiejskich, wśród których szczególnie ucierpiała wieś Konradowa. Poważnym uszkodzeniom uległa infrastruktura komunalna: drogi, ulice, chodniki, mosty, przepusty, kanały rowy komunalne, park, sieć cieplna, energetyczna, gazownicza, telekomunikacyjna, wodociągowa i kanalizacyjna.

Poziom wody z „powodzi tysiąclecia” widać do dziś na niektórych budynkach w mieście. W niejednym domu są wspomnienia zapisane na fotografiach lub na kasetach VHS. O historii powodzi, jakie nawiedzały Nysę powiedzą nam również informacje zamieszczone przed bramą Dworu Biskupiego. Od 1997 roku mieszkańcy Nysy z niecierpliwością oczekiwali inwestycji, które zabezpieczyłyby miasto przed wielką wodą.

Pod koniec 2012 roku na wałach rzeki Nysa Kłodzka, pojawiły się ekipy budowlane i rozpoczęły się roboty związane z przebudową koryta. Uroczystość podpisania umowy o dofinansowanie I Etapu Projektu Modernizacji Zbiornika Wodnego Nysa oraz symboliczne wbicie pierwszej łopaty odbyło się w dniu 18 lipca 2012 roku w pobliżu zapory zbiornika Nyskiego przy ul. Słonecznej. W spotkaniu uczestniczyli wówczas m.in. Stanisław Gawłowski – wiceminister środowiska, Władysław Majka – wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Janusz Wiśniewski – prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, posłowie z Opolszczyzny, wicewojewoda Antonii Jastrzembski, przewodniczący Sejmiku Województwa Opolskiego Bogusław Wierdak, burmistrz Nysy Jolanta Barska oraz wielu innych zaproszonych gości, związanych z projektem. Pierwsze przedsięwzięcie obejmuje przebudowę i udrożnienie przeciwpowodziowe rzeki Nysy Kłodzkiej od zbiornika wodnego Nysa aż do rejonu Kubic wraz z istniejącymi budowlami. Łączna wartość zaplanowanych w ramach projektu inwestycji to prawie 188 milionów złotych (w tym środki unijne 114 300 000zł). Projekt jest współfinansowany ze środków POIiŚ (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko). Kontrakt z wykonawcą przebudowy koryta rzeki Nysy Kłodzkiej, firmą Bilfinger Berger Budownictwo SA, obejmuje między innymi, modernizację trzech jazów, które w obecnym stanie zagrażają swobodnemu przepuszczeniu wód powodziowych, poszerzenie koryta rzeki oraz budowę obwałowania na lewym brzegu poniżej zapory. W efekcie zwiększy się przepustowość rzeki poniżej zbiornika z 600 m3/s do 1400 m3/s. Zakończenie inwestycji ma zagwarantować, że nie powtórzy się sytuacja z 1997 roku, kiedy zbyt mała przepustowość spowodowała spiętrzenie wody i w efekcie doszło do zalania miasta.

Wkrótce ekipy budowlane pojawią się przy zbiorniku retencyjnym

Wykonawca modernizacji nyskiej tamy i zbiornika retencyjnego przystąpi do robót. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu podpisał w dniu 31 stycznia 2013 r. umowę z konsorcjum Hydrobudowa Gdańsk S.A - Lider; Partnerzy: Metrostav A.S. i  Bilfinger Berger Budownictwo S.A. na roboty budowlane dla drugiego przedsięwzięcia przeciwpowodziowego. Całkowity koszt zadania wynosi prawie 217 mln zł (w tym środki unijne 85 %). Zadanie jest realizowane w ramach projektu pn. Modernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego (etap I). Wartość całej inwestycji wzdłuż rzeki oraz zbiornika to kwota 411 mln zł.

Realizacja zadania pozwoli na zabezpieczenie Nysy przed powodzią podobną do tej, która wystąpiła w 1997 r. Możliwe to będzie po zastosowaniu upustów dennych na tamie (rzut wody przy bardzo niskim poziomie retencji w zbiorniku) wraz z nowym zautomatyzowanym stanowiskiem zarządzania budowlą zrzutową oraz zwiększeniu przepustowości rzeki Nysy Kłodzkiej. Jeśli będą upusty denne na tamie można wtedy wypuszczać wcześniej wodę ze zbiornika niż jest to obecnie, istnieje możliwość prognozowania opadów z 24 godzinnym wyprzedzeniem i podjęcia szybkich działań. Wszystkie wykonane prace pozwolą na lepsze gospodarowanie wodą na zbiorniku i rzece.

Modernizacja nyskiej tamy - zdaniem RZGW we Wrocławiu - jest konieczna, ponieważ w chwili obecnej pełna wydajność urządzeń spustowych jest osiągana dopiero przy maksymalnym napełnieniu zbiornika. Możliwości zrzutów wody ze zbiornika są ograniczone i nie adekwatne do możliwego maksymalnego dopływu w czasie katastrofalnych opadów na terenie zlewni. Budując upusty denne można odpowiednio wcześniej zgodnie z prognozami meteorologiczno-hydrologicznymi przygotować zbiornik na przyjście fali powodziowej dokonując tzw. zrzutów wyprzedzających do 400 m3 /s nie powodując żadnych ubocznych skutków poniżej zapory. Obniżenie progów na pozostałych trzech przęsłach pozwala na bezpieczny zrzut wody do 1400 m3/s. Zakres prac na zbiorniku obejmuje m.in. przebudowę budowli zrzutowej wraz z dolnym stanowiskiem i mostem, budowę przelewu bocznego kontrolowanego z zamknięciami ruchomymi, wypadem i mostem, modernizację zapory czołowej, modernizację zapory bocznej Siestrzechowice wraz z pompownią i obiektami towarzyszącymi, modernizację pompowni Zwierzyniec wraz z wałami oraz siecią rowów i dróg wałowych, modernizację części wlotowej do zbiornika Nysa w rejonie Otmuchowa, budowę ośrodka zarybieniowego – informuje w komunikacie prasowym RZGW we Wrocławiu.